Η ιστορική εφημερίδα «Τα Τσίντζινα»

Η εφημερίδα «Τα Τσίντζινα», που εξέδιδε ο Τσιντζινιώτης Γιάννης Ανδριτσάκης, γνωστός σε όλους με το παρατσούκλι «Μοτίβος», από το 1961 μέχρι τον θάνατό του, το 1980, αποτελεί πηγή ιστορικών, κοινωνικών και πολιτιστικών ντοκουμέντων για το χωριό και τους ανθρώπους του.

Υπήρξε για πάνω από τρεις δεκαετίες (μαζί με το διάστημα που η έκδοσή της συνεχίστηκε από τον Γιάννη Ν. Βουλουμάνο, τον Σύλλογο των εν Αθήναις Τσιντζινιωτών με τους Σταύρο Μαλτέζο και Τζίμη Φρεντζά, τον δάσκαλο Νίκο Φλώρο και τον Σπύρο Π. Ανδριτσάκη) ο συνδετικός κρίκος των απανταχού Τσιντζινιωτών.

Η πραγματική ιστορία της ξεκινάει το 1933, όταν οι νεαροί τότε Γιώργος Αθ.Ανδριτσάκης και Λεωνίδας Τριήρης συνέλαβαν την  ιδέα για τη δημιουργία της, σκάλισαν με κοπίδι επάνω σε ξύλο τον χαρακτηριστικό λογότυπο-σφραγίδα –μια λεπτή εργασία που τους πήρε δυο νύχτες-  και εξέδωσαν λίγα φύλλα με χιουμοριστική διάθεση μέσα σε ένα καλοκαίρι. 

Πόλεμος, γερμανική κατοχή και εμφύλιος διέκοψαν οποιαδήποτε δραστηριότητα πέραν αυτής της επιβίωσης. Το 1961 ο Μοτίβος αποφάσισε να συνεχίσει την έκδοσή της, δημιουργώντας με την προσωπική του δουλειά ένα πολύ ισχυρό μέσο έκφρασης και αποτύπωσης της ζωής των Θεραπνών, των Τσιντζίνων, της Γκοριτσάς, της Ζούπενας.

Η προϊστορία όμως της έντυπης τσιντζινιώτικης επικοινωνίας, όπως σωστά επισημαίνει ο Σπύρος Ν. Ανδριτσάκης στην έρευνά του για την εφημερίδα «Τα Τσίντζινα» και αξίζει να σημειωθεί, βρίσκεται στο περιοδικό λεύκωμα του Jamestown, το τσιντζινιώτικο έντυπο των ομογενών μεταναστών της Αμερικής, που κυκλοφορούσε κάθε χρόνο από τις αρχές του 20ου αιώνα στις Η.Π.Α. Με δίκτυο ανταποκριτών σε Γκοριτσά, Ζούπενα και Τσίντζινα και στενή συνεργασία με το έγκριτο Λακωνικό περιοδικό ΜΑΛΕΒΟΣ, έφερνε ειδήσεις, κοινωνικά, έντονες προτροπές και παρεμβάσεις και τις πρώτες ουσιαστικά πληροφορίες για την ιστορική έρευνα της τριάδας των χωριών,  σε μια εποχή που τα χωριά και οι κοινωνίες τους γνώριζαν γρήγορους μετασχηματισμούς.  Θεωρείται ότι το υψηλό επίπεδο του ΜΑΛΕΒΟΥ και του τσιντζινιώτικου λευκώματος του Jamestown, υπήρξαν ορόσημα και έμπνευση στην πρώτη έκδοση της εφημερίδας «Τα Τσίντζινα» τον Ιούλιο 1961 από τον Μοτίβο.

Από τότε η εφημερίδα ταυτίστηκε απόλυτα με τον εκδότη και δημοσιογράφο της και για πολλά χρόνια οι Τσιντζινιώτες περίμεναν με ανυπομονησία το επόμενο φύλλο της να φτάσει στο ταχυδρομείο τους και να διαβάσουν τα νέα, τα αστεία, τα κοινωνικά, τα παραλειπόμενα του τόπου τους και να αισθανθούν, όσο κρατούσε το ξεφύλλισμά της, την αύρα του αγαπημένου χωριού τους.

Χάρη στον Μοτίβο, η εφημερίδα δεν άρχισε ως άλλο ένα από τα χιλιάδες τοπικά έντυπα με άχρωμες τοπικές ειδήσεις, κοινωνικά,  νεκρολογίες ή υμνογραφίες προβεβλημένων εντοπίων. Έδωσε εξ αρχής βήμα σε ιστορικά, πολιτιστικά και λαογραφικά θέματα, καθιέρωσε μόνιμη στήλη με αγροτικά ζητήματα, φιλοξένησε πρακτικές και επιστημονικές συνεργασίες, παρέθετε απολογιστικά και τοπικά στατιστικά και έδινε ιδιαίτερα χρήσιμες τάσεις και κατευθύνσεις. Σε θέματα τοπικής και νομαρχιακής αυτοδιοίκησης, γενικά στα κοινά, ο Μοτίβος υπήρξε από τις στήλες της εφημερίδας έντονα παρεμβατικός. Η ευαισθητοποίηση και οι παρεμβάσεις του, συχνά υπήρξαν καταλύτης για λύσεις και για ρήξεις. Για δράσεις, απαντήσεις και πρωτοβουλίες. Οι στήλες τακτικά γέμιζαν με μακροσκελείς τοποθετήσεις προέδρων, αυτοδιοικητικών και απλών πολιτών, συχνά σε πολύμηνες αντιπαραθέσεις: ο καταμερισμός του νερού των πηγών ανάμεσα σε Γκοριτσά και Ζούπενα, κόντρες για την οδοποιία, τα θέματα του εξηλεκτρισμού των χωριών και η αυτοματοποίηση της τηλεφωνίας, ιδιαίτερα στα Τσίντζινα, υπήρξαν μερικά από αυτά που ο ίδιος πίεσε σφοδρά και μεθοδικά, οδηγώντας σε λύσεις μέσω της δημοσιότητας και της δημοσιοποίησης.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως ένας ουσιαστικός σταθμός στην εξέλιξη της εφημερίδας ήρθε το 1964, με την ίδρυση του Συλλόγου των εν Αθήναις Τσιντζινιωτών. Ας μην ξεχνάμε πως εκείνη τη μακρινή εποχή η πρόσβαση στα Τσίντζινα από την Αθήνα ήταν ακόμα πολύωρη και κακοτράχαλη και οι  Τσιντζινιώτες που κατοικούσαν στην Αθήνα αντιμετωπίζονταν κάπως σαν «ξενιτεμένοι». Μοτίβος, εφημερίδα και σύλλογος, για τα επόμενα 16 χρόνια είχαν μια εξαιρετικά αγαστή και αποτελεσματική συνεργασία, που αφενός διατήρησε την επαφή των απανταχού Τσιντζινιωτών και αφετέρου υπήρξε καθοριστική για έργα εκσυγχρονισμού, με σημαντικότερο τη μετατροπή του κλειστού σχολείου Τσιντζίνων σε ξενοδοχείο (1965 – 1967).

Το αρχείο της εφημερίδας που παρατίθεται εδώ περιλαμβάνει όλα τα φύλλα που εκδόθηκαν από τον Μοτίβο, μεταξύ 1961 και 1980.